11 mrt Visions de L’Amen

Maastricht 270300

Beste Patricia van der Lucht,

Als antwoord op je vraag naar achtergrond van “Vision de l’Amen – O. Messiaen” het volgende:

De directe aanleiding om het werk “Visions de l’Amen – O. Messiaen” te maken was een bezoek aan de uitvoering van de muziek van O. Messiaen met de titel Vissions de l’Amen, een werk voor twee pianoos. Het was toen een voor de hand liggend vervolg op een aantal schilderijen die een piano als motief hadden  en die n.a.v. een piano recital zijn ontstaan en die vooral het oproepen van een virtuele wereld middels muziek tot onderwerp hebben.
(Over o.a. het bovengenoemde schrijft Hans Janssen in de catalogus van mijn tentoonstelling in het Bonnefantenmuseum: Pli selon pli)
Het grote werk “Visions de l’Amen – O. Messiaen” is de resultante van een grote reeks studies
op vele formaten, meestal op papier, vaak heel grote tekeningen of gouaches (hiervan staat een heel kleine studie in bovengenoemde catalogus), waarvan de meeste nog in mijn bezit zijn. Het werk is opgebouwd uit zeven elementen die alle zeven figuraties zijn van hoe tijdens het concert de vleugels tegenover elkaar in elkaar geschoven stonden met de kleppen open. Zeven ontleende ik aan de zeven delen van het muziekstuk: zeven interpretaties van  Amen. (Zeven staat dikwijls voor veel.) Tezamen willen de motieven een haast kosmische constellatie zijn van een beleven (bij Messiaen diep religieus katholiek zoals dat geheel zijn oeuvre doortrekt, en bij mij misschien verwant maar minder religieus in engere zin.)
Naast de werken “De Dingen”, die in dezelfde periode ontstonden zijn de Messiaen-werken sleutelwerken voor heel het vervolg van mijn oeuvre. Het uit motieven samenstellen van een werk was voortaan een “taalmiddel” dat mij de ruimte bood de samengesteldheid en de homogeniteit van waarnemen, ervaren en de reflexie die daar deel van is, in beeld te laten komen. Bovendien ontstond zo de ruimte mij niet te binden aan één manier, maar meerdere stijlmiddelen  binnen een beeld naast elkaar te plaatsen en de naar mijn oordeel kunstmatige verdeling in abstract en figuratief op te heffen. Ik kon de interactie tussen de verschillende “dingen” laten gebeuren, er vorm aan geven. (zie mijn tekst in de catalogus van mijn tentoonstelling in het museum Commanderie van St. Jan te Nijmegen). Ik kon recht doen aan mijn belangstelling voor de relatie taal en beeld (zie ook Hans Janssen in bovengenoemde catalogus) en middels die relatie beeldende middelen steeds opnieuw confronteren met de weerbarstige menigvuldige werkelijkheid. Ik heb n.l. een grondige hekel aan beeldende kunst die de werkelijkheid en de beleving ervan offert aan een eenduidige methode die het ervaren aanpast aan de methode in plaats van andersom.

Met vriendelijke groet,

Toon Teeken